Phiên làm việc thứ 5 (INC-5) đã được hoãn lại với sự nhất trí bằng văn bản tại “Văn bản của Chủ tịch”. Tuy nhiên, dây cũng là điểm khởi đầu cho các cuộc đàm phán tại phiên họp được nối lại vào năm 2025.
Từ ngày 25 tháng 11, hơn 3.300 đại biểu, bao gồm các thành viên từ hơn 170 quốc gia và quan sát viên từ hơn 440 tổ chức, đã tập trung tại Busan, Hàn Quốc để tham dự phiên họp thứ năm của Ủy ban Đàm phán Liên chính phủ (INC-5) về Thỏa thuận toàn cầu về ô nhiễm nhựa. Trong suốt tuần lễ này, các thành viên đã thảo luận về hai văn bản được soản thảo bởi Chủ tịch INC – Đại sứ Luis Vayas Valdivieso, và vào ngày cuối cùng, họ đã đồng ý chuyển Văn bản của Chủ tịch tới phiên họp tiếp theo.
Quảng cảnh Phiên họp thứ năm của Ủy ban Đàm phán Liên chính phủ
Tại phiên họp, Bà Inger Andersen, Giám đốc điều hành Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP) cho rằng “Cam kết của thế giới trong việc chấm dứt ô nhiễm nhựa rất rõ ràng và không thể phủ nhận. Tại Busan, các cuộc đàm phán đã đưa các quốc gia đến gần hơn với việc thống nhất một hiệp ước ràng buộc pháp lý toàn cầu sẽ bảo vệ sức khỏe, môi trường và tương lai của chúng ta khỏi sự tấn công của ô nhiễm nhựa”.
“Cuộc họp tuần này đạt được một số tiến triển quan trọng trong việc đảm bảo thỏa thuận mà thế giới muốn đạt được. Thông qua các phiên làm việc tại Busan, các nhà đàm phán đã có được sự đồng thuận cao hơn về cấu trúc và các yếu tố của hiệp ước, cũng như hiểu rõ hơn về lập trường của các quốc gia và những thách thức chung. Nhưng rõ ràng là vẫn còn sự khác biệt dai dẳng trong các lĩnh vực quan trọng và cần thêm thời gian để giải quyết các vấn đề này”
Sau INC-5 với những vấn đề chưa đến đích, Ủy ban dự kiến sẽ yêu cầu Giám đốc điều hành của UNEP thông báo cho các phái đoàn về địa điểm tổ chức phiên họp thứ năm được tái khởi động. Đại sứ Vayas thể hiện quyết tâm rằng “Nhiệm vụ của chúng ta đã và luôn đầy tham vọng. Nhưng tham vọng cần có thời gian của nó để để thành hình. Chúng ta có nhiều yếu tố cần thiết và Busan đã đưa chúng ta rảo thêm những bước vững chắc trên con đường tới thành công. Tôi kêu gọi tất cả các phái đoàn tiếp tục mở đường, xây cầu nối và tham gia đối thoại. Chúng ta hãy luôn nhớ rằng mục đích của chúng ta cao đẹp và cấp bách: đảo ngược và khắc phục những tác động nghiêm trọng của ô nhiễm nhựa đối với hệ sinh thái và sức khỏe con người”.
Tháng 3 năm 2022, tại kỳ họp thứ năm của Đại hội đồng Môi trường Liên hợp quốc (UNEA-5.2), một nghị quyết lịch sử được thông qua để xây dựng một văn bản ràng buộc pháp lý quốc tế về ô nhiễm nhựa, bao gồm cả môi trường biển. Theo nghị quyết, văn bản này sẽ dựa trên cách tiếp cận toàn diện giải quyết toàn bộ vòng đời của nhựa, từ quy trình sản xuất, thiết kế đến thải bỏ. INC-5 tiếp nối bốn vòng đàm phán trước đó: INC-1, diễn ra tại Punta del Este vào tháng 11 năm 2022, INC-2, được tổ chức tại Paris vào tháng 6 năm 2023, INC-3, diễn ra tại Nairobi vào tháng 11 năm 2023, và INC-4, được tổ chức tại Ottawa vào tháng 4 năm 2024.
Tổng hợp: Phòng Khoa học, Công nghệ và Hợp tác quốc tế, Cục Biển và Hải đảo Việt Nam