Khảo sát về chất thải nhựa bao bì từ các sàn thương mại điện tử tại Việt Nam
Trong suốt 7 năm qua, thương mại điện tử Việt Nam đã luôn giữ được tốc độ tăng trưởng từ 16-30%, tuy nhiên nhiều chuyên gia vẫn đưa ra dự đoán rằng mức tăng trưởng thương mại điện tử của Việt Nam vẫn sẽ tiếp tục bùng nổ trong những năm tới và sẽ cán mốc 39 tỷ đô vào năm 2025.
Cùng với đó, là sự gia tăng nhanh chóng trong việc sản xuất, tiêu thụ các loại bao bì, bao gồm bao bì sử dụng trong đóng gói và vận chuyển. Tuy nhiên, song song với các lợi ích mang lại như rẻ, bền, đa dạng cho nhiều mục đích sử dụng khác nhau, sản phẩm cuối của quá trình sử dụng các sản phẩm nhựa là các loại chất thải nhựa. Việc sản xuất và tiêu dùng bao bì nhựa ngày một nhiều hơn, trong khi hệ thống thu hồi, xử lý, và giảm thiểu chất thải nhựa (CTN) vẫn còn nhiều bất cập, và đang là một vấn đề thách thức trong công tác quản lý chất thải rắn sinh hoạt tại Việt Nam.
Nhằm tìm hiểu vể việc sử dụng bao bì nhựa phát sinh từ thương mại điện tử tại Việt Nam, Dự án Giảm thiểu rác thải nhựa đại dương tại Việt Nam (dự án) đã khởi động một khảo sát về chất thải nhựa bao bì từ thương mại điện tử tại Việt Nam nhằm xây dựng báo cáo với số liệu định lượng về việc sử dụng bao bì nhựa phát sinh từ thương mại điện tử tại Việt Nam, từ đó có thể tìm kiếm các cơ hội và biện pháp can thiệp hướng đến mục tiêu giảm thiểu rác thải nhựa thất thoát ra môi trường.
Khảo sát được thực hiện với quy mô trên toàn quốc, bao gồm các phỏng vấn sâu với các sàn giao dịch thương mại điện tử lớn nhất tại Việt Nam. Dự kiến kết quả khảo sát sẽ cho thấy các thông tin tổng quan về tác động của Thương mại điện tử tới ô nhiễm môi trường và tới phát thải (bao bì) nhựa sau sử dụng, các thông tin đánh giá chi tiết về thực trạng việc sử dụng bao bì và dụng cụ làm từ nhựa trong hoạt động thương mại điện tử tại Việt Nam; cũng như các khuyến nghị về các giải pháp can thiệp nhằm hạn chế và quản lý hiệu quả lượng rác từ bao bì nhựa phát sinh từ Thương mại điện tử.
Khảo sát nhận thức và thói quen tiêu dùng và sử dụng bao bì nhựa của người tham gia mua sắm trực tuyến tại Việt Nam
Song song với việc khảo sát việc sử dụng bao bì nhựa phát sinh từ thương mại điện tử tại Việt Nam, Dự án đã tiến hành khảo sát, đánh giá nhận thức và hành vi của người tiêu dùng trong quá trình mua sắm trực tuyến tại Hà Nội, Hồ Chí Minh và Đà Nẵng.
Cuộc khảo sát được thực hiện từ tháng 11 đến tháng 12 năm 2023, với hơn 300 phiếu khảo sát trả lời không hạn chế đối tượng, kết quả cho thấy 81,4% cho rằng việc giảm thiểu rác thải nhựa có tầm quan trọng lớn đối với sức khoẻ của bản thân. Khi được hỏi về lý do chính khiến bao bì nhựa dùng một lần vẫn phổ biến, Số đông người tham ra đưa ra các nguyên nhân về thói quen tiện lợi khó sửa (65.1%) và lý do thiếu vật liệu thân thiện với môi trường để thay thế cho nhựa (52.6%). Có 25.3% cho rằng lý do nằm ở luật pháp chưa có quy định rõ ràng và vẫn còn 17% nói rằng họ chưa thấy thuyết phục về tác hại của rác thải nhựa hay sự cần thiết phải giảm thiểu rác thải nhựa.
Như vậy phần đông người tham gia nhận thấy trách nhiệm chính nằm ở các cá nhân. Từ khảo sát này, Dự án đã có bức tranh tổng thể về nhận thức, hành vi và thái độ của người tiêu dùng về sử dụng bao bì nhựa khi mua sắm trực tuyến, đồng thời nghiên cứu các giải pháp để truyền thông về giảm thiểu việc sử dụng sản phẩm và bao bì làm từ nhựa trong thời gian tới.