Mô hình “Nâng cao nhận thức cộng đồng và vận động ngư dân đưa rác về bờ” được thực hiện trong khuôn khổ Dự án “Giảm thiểu rác thải nhựa đại dương tại Việt Nam” trong hai giai đoạn từ tháng 8/2021 – 12/2022 tại 03 địa phương của thành phố Đồng Hới là xã Bảo Ninh, xã Quang Phú và phường Hải thành, nhằm tuyên truyền, giáo dục cộng đồng địa phương về tác hại của rác thải nhựa đại dương, từ đó vận động bà con ngư dân thay đổi thói quen sử dụng và xả thải sản phẩm nhựa.
Xã Bảo Ninh, xã Quang Phú và phường Hải Thành là các địa phương tiếp giáp bờ biển, có đa số người dân tham gia đánh bắt hải sản trên biển, đồng nghĩa với việc một khối lượng lớn đồ dùng bằng nhựa để bảo quản lương thực, thực phẩm được ngư dân mang theo sau đó thả trôi xuống biển theo thói quen sinh hoạt trong những chuyến ra khơi dài ngày.
Ngư dân Đồng Hới thu gom rác từ những chuyến đi biển về đất liền
Xác định rằng công tác truyền thông đóng vai trò tiên quyết trong việc nâng cao nhận thức, thay đổi thói quen của người dân đối với các sản phẩm làm từ nhựa, mô hình đã đào tạo 75 tuyên truyền viên tích cực, sâu sát đến từng bà con ngư dân địa phương. Sau hơn một năm thí điểm và triển khai chính thức, đã có 400 chủ tàu cá ký cam kết mang rác về bờ và gắn bảng nội quy giảm thiểu rác thải nhựa; hơn 550kg lưới đánh cá cũ được tận dụng và tái chế thành túi lưới đa năng, thay thế túi nhựa sử dụng một lần.
Chủ tàu cá gắn nội quy giảm thiểu rác thải nhựa lên tàu của mình
Điều đáng nói hơn cả là giá trị nhân văn sâu sắc của mô hình, thể hiện qua sáng kiến “Biến rác thành tiền” do các chi hội tại địa phương khởi xướng. Cụ thể, số tiền thu được từ việc bán rác tái chế được sử dụng với mục đích từ thiện. Tại xã Bảo Ninh, đã có 29 suất được trao tặng phụ nữ, trẻ em có hoàn cảnh khó khăn; 01 cháu mồ côi được nhận đỡ đầu trong vòng 3 năm với số tiền tài trợ là 2 triệu đồng/năm cùng các cơ sở vật chất cần thiết. Nhờ đó, mô hình đã nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình từ cộng đồng cũng như các bên liên quan tại địa phương.
Sáng kiến “Biến rác thành tiền” đã gây quỹ tình thương
giúp trẻ mồ côi và phụ nữ có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn